Nhà cổ ông Tú Tiên tọa lạc tại thôn Long Bàn Bắc, xã Hành Minh, huyện Nghĩa Hành, tỉnh Quảng Ngãi. Mặt trước của ngôi nhà ông Tú Tiên
Ngôi nhà được tạo dựng vào năm 1923 (Quý Hợi) theo lối kiến trúc cổ của người Việt, tổng diện tích mặt nền nhà 400m2, nóc nhà có độ cao 5,5m, mặt nhà quay về hướng Nam, mặt trước ngôi nhà được xây theo kiểu mái vòm, sơn màu trắng nhạt, phía trước trên hai góc của ngôi nhà có gắn hai con nghê được làm sứ tráng men, toàn bộ tường nhà được xây bằng gạch thẻ nung kết hợp với xi măng - vôi, bên trong nhà có 16 cột gỗ lim đen bóng loáng, chiều cao thân cột 4m, đường kính 3,5–40cm; về phía gian thờ có ba gian thờ làm bằng gỗ lim, được chạm trổ, điêu khắc với những nét hoa văn độc đáo, tinh sảo về hình dáng của hoa cúc, hoa lan, Rồng, Phụng…. và được bố trí ở 03 hướng Đông–Tây–Nam; phía trước các gian thờ có 08 bức hoành phi liễn đối cổ được viết bằng chữ Hán. Ngoài ra bên trong nhà còn lưu giữ 1 chuông đồng cổ với chiều cao 60cm, miệng chuông rộng 40cm (hiện chưa xác định niên đại).
Trước nhà có xây cổng ngõ gồm: 01 cổng chính với chiều cao đến đỉnh là 3m, cổng nhà được xây theo kiến trúc cổ, phần mái cổng được lợp ngói vi cá, hai bên được xây hai bức tường và có hai trụ biểu hai bên, bên trên đỉnh của hai trụ biểu có gắn hai con nghê được làm bằng sứ tráng men, cổng vào được xây theo kiểu vòm (hình chữ U ngược), sau khi đi vào cổng, có một bức bình phong được xây chính diện với cổng, mặt giữa bức bình phong có khắc hình “Quyển” và đắp nỗi một chữ Hán ở chính giữa. Ở hai bên bức Bình phong là hai đường chính vào nhà, hai bên đường được trồng hoa, phía sau bức bình phong có một ao sen được xây bằng xi măng và gạch với diện tích mặt hồ 20m2, xung quanh hồ sen là khu vườn nhỏ được trồng cây ăn quả, cây bóng mát (bưởi, chôm chôm, ổi).
Cổng vào nhà ông Tú Tiên
Điều đặc biệt ở ngôi nhà này là: Trong 09 năm kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược, ngôi nhà của Ông Tú Tiên được cách mạng dùng làm cơ sở hoạt động cho các đồng chí lãnh đạo miền Nam Trung bộ như: Thủ tướng Phạm Văn Đồng, Chủ tịch UBKC Hành chính Nam Trung bộ Nguyễn Duy Trinh. Nơi ở và làm việc của Hoàng thân Xuphanuvong, Cayxon Phonvihan và nhiều cán bộ của cách mạng Việt Nam và Lào. Đối với cá nhân Ông Tú Tiên: Ông là nhà trí thức yêu nước, trong giai đoạn năm 1948–1949 Ông là Hiệu trưởng Trường Trung học Bình dân Nam Trung bộ; năm 1950–1952, Ông là Hiệu trưởng Trường Lê Khiết; cuối năm 1952–1954 Ông làm Chủ tịch Mặt trận Liên Việt huyện Nghĩa Hành, Ông có nhiều công lao đóng góp cho cách mạng và sự nghiệp giáo dục của tỉnh Quảng Ngãi trong thời kỳ chống thực dân Pháp xâm lược.
Có thể nói, ngôi nhà cổ của ông Tú Tiên rất có giá trị về lịch sử, văn hóa và kiến trúc. Đây là bằng chứng về nghệ thuật, kiến trúc trong xây dựng nhà của dân tộc ta nói chung và của nhân dân Quảng Ngãi nói riêng trong những năm đầu thế kỷ XX. Ngoài ra di tích này còn có giá trị rất lớn để nghiên cứu về thời gian hoạt động, làm việc của Hoàng thân Xuphanuvong, Chủ tịch Cayxon Phonvihan của nước bạn Lào.
Với những giá trị nói trên, nhà cổ ông Tú Tiên cần phải gìn giữ và bảo vệ để cho các thế hệ biết đến kiến trúc nhà cổ xưa của cha ông đã dày công thiết kế và xây dựng./.
Bài&ảnh: Thanh Quang
0 Comments
Copyright © 2016 phantunghiahanh.com